بررسی کاربرد زبان کُردی در شبکه‌های سیمای استانی کرمانشاه و کردستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

کاربرد زبان‌ها و گویش‌های محلی در برنامه‌های محلی شبکه‌های سیمای استانی از اهمیت بسزایی برخوردار است و نقش مهمی در پاسداشت زبان و فرهنگ بومی کشور دارد.  این مهم در مورد زبان های مرزی شاید از اهمیت بیش‌تری برخوردار باشد. پژوهش حاضر به بررسی کاربرد زبان کُردی در برنامه‌های سیمای استانی کرمانشاه و کردستان می‌پردازد. روش گردآوری داده‌ها از نوع مشاهدة غیرمشارکتی است. جامعة آماری شامل همة برنامه‌های پخش‌شده در دو شبکة سیمای استانی کرمانشاه و کردستان است که در آن‌ها از زبان کُردی استفاده شده است. از میان این جامعة آماری، برنامه‌های پخششده در بازة دوماهة فروردین و اردیبهشت 1399 به روش نمونه‌گیری هدف‌مند انتخاب شدند. یافته‌های پژوهش نشان‌گر آن است که برنامه‌های کُردی شبکة استانی کردستان به لحاظ کمّی و کیفی، مقبول‌تر از برنامه‌های کرمانشاه است و تأثیر مثبتی بر نگرش زبانی مخاطبان کردزبان خود می‌گذارند. مهم‌ترین آسیب‌های کاربرد زبان کردی در برنامه‌های سیمای کرمانشاه عبارتند از عدم توجه به تنوع گویشی در سطح استان؛ استفاده از مجریانی که گفتار کُردی غیراصیل و آمیخته با وام‌واژه‌های بیش از حد فارسی دارند؛ عدم توجه به خط کردی و استفاده از آن در برنامه‌های محلی؛ پایین‌بودن مدت زمان برنامه‌های محلی نسبت به کل برنامه‌های فارسی‌زبان شبکه؛ نبود برنامة ویژة کودک و نوجوان به زبان کردی؛ نبود سریال‌های محلی. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining the use of Kurdish language in Kermanshah and Kurdistan provincial TV programs

نویسنده [English]

  • Parsa Bamshadi
Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Background and Aim: The use of local languages and dialects in local programs of provincial television networks is an important issue that plays an important role in preserving the native language and culture. The present research examines the use of Kurdish language in Kermanshah and Kurdistan provincial TV programs.
Method: The research data were collected by non-participatory observation method. The statistical population includes all the programs broadcast in the two provincial television networks of Kermanshah and Kurdistan, in which Kurdish language is used. From this statistical population, the programs aired in April and May 2019 were selected for the research sample.
Results: The findings of the research show that the programs of the Kurdistan provincial network are better and more acceptable than the programs of Kermanshah, both quantitatively and qualitatively, and they have a positive effects on the language attitude of their Kurdish-speaking audience, or at least they do not have a negative effect; While the programs of Kermanshah Provincial TV not only don’t have positive effects on the language attitude of their Kurdish-speaking audience, but also have strong negative effects.
Conclusion: The most important disadvantages of using Kurdish in Kermanshah TV programs are: the short duration of local programs compared to Persian-language programs; lack of a special program for children and adolescents in Kurdish; lack of attention to dialect diversity at the province level; lack of local TV series; Using presenters who speak non-authentic Kurdish mixed with excessive Persian loanwords; lack of attention to Kurdish writing system and not using it in local programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Provincial TV networks
  • Kurdish language
  • local program
  • Iranian languages and dialects
  • IRIB
آذری، میرحسن (1386). بازنمایی فرهنگ‌های محلی در تلویزیون ایران. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه صداوسیما.
ابراهیمی کیاپی، هادی و فاطمه عامریان (1398). راهکارهای مقابله با موانع کاربرد زبان‌های محلی و شکل‌گیری هویت قومی در شبکه‌های استانی صداوسیما. رسانه‌های دیداری و شنیداری، 13 (29)، صص. 159-181.
احمدزاده کرمانی، روح‌الله و علی سلطانی (1394). فرهنگ بومی در شبکه استانی سیمای مرکز کرمان. مطالعات رسانه‌ای، 10 (29)، صص. 53-62.
اعلم، علیرضا (1395). بررسی دلایل استفادۀ اندک از لهجه‌های بومی در برنامه‌های صداوسیمای خراسان رضوی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه صداوسیما.
خالوندی، بهزاد (1393). «رضا موزونی موجب گرمی بیشتر رابطه مردم با صداوسیمای کرمانشاه». نوای گیلانغرب، پایگاه خبری شهرستان گیلان‌غرب. نشانی اینترنتی:
ساکی، امیر (1387). بررسی نقش شبکه استانی افلاک در تقویت فرهنگ بومی استان لرستان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه صداوسیما.
صفائی اصل، اسماعیل و یوسف آرام (1396). حفظ یا تغییر زبان‌های محلی ایران؟ ادبیات و زبان‌های محلی ایران‌زمین، 7 (1)، صص. 75-90.
غفوری، فریبا (1391). نقش رسانه‌های محلی در بازتاب فرهنگ و هویت بومی با بررسی موردی شبکۀ تلویزیونی استانی کردستان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
غفوری، فریبا (1392). بررسی نقش شبکه تلویزیونی استانی کردستان در بازتاب هویت بومی کردها. مطالعات فرهنگ ارتباطات، (10)، صص. 31-59.
فاضلی، فیروز، فرشته آلیانی و فهیمه آلیانی (1395). آسیب‌شناسی برنامه‌های شبکه استانی باران از دیدگاه مخاطبان (یک مطالعه پدیدارشناسی). نخستین همایش بین‌المللی زبانها و گویشهای کرانۀ جنوبی دریای خزر. رشت: دانشگاه گیلان.
هرمزی‌زاده، محمدعلی و امیر ساکی (1390). شبکه‌های استانی و تقویت فرهنگ‌های بومی. فصلنامۀ رادیو تلویزیون، 7 (15)، صص. 32-42.
 
دوره 7، شماره 2
ویژه همایش ملی زبا‌ن‌ها و گویش‌های مناطق مرزی ایران دانشگاه بیرجند
اسفند 1401
صفحه 23-42
  • تاریخ دریافت: 03 مرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 03 مرداد 1402