بررسی ساخت ملکی محمولی در گیلکی رشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 گروه زبان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

مالکیت مفهومی جهانی است. بازنمود این مفهوم در نحو به دو شکل کلی اسمی و محمولی است. مالکیت اسمی به شکل گروهی اسمی شامل مالک و مملوک بازنمود دارد و مالکیت محمولی به صورت جمله بیان می‌شود. در این مقاله، ساخت ملکی محمولی در گیلکی رشت با رویکردی رده‌شناختی بررسی می‌شود. روش پژوهش ترکیبی از داده‌های اولیه و ثانویه است. 420 جملة نمونه با مصاحبه از گویشوران گیلکی رشت به دست آمد و صحت آن‌ها به تائید 12 گویشور این زبان رسید*. داده‌های پژوهش راستورگوئوا و همکاران (2012) نیز برای پژوهش استفاده شدند. چارچوب نظری پژوهش پیش رو، استاسن (2009) است که در آن چهار رده برای رمزگذاری ساخت ملکی محمولی معرفی شده‌اند. این چهار رده عبارتند از مالکیت مکانی، مالکیت بایی، مالکیت مبتدایی و مالکیت با محمول «داشتن». سه ردۀ مالکیت مکانی، مالکیت بایی و مالکیت با محمول «داشتن» در داده‌ها وجود داشتند، اما شواهدی از وجود مالکیت مبتدایی در این زبان یافت نشد. در بین این سه رده، کاربرد ساخت ملکی با محمول «داشتن» بیش‌تر است و بیش‌تر داده‌های پژوهش به این راهبرد تعلق دارند. به همین دلیل، این راهبرد را می‌توان راهبرد اصلی رمزگذاری مالکیت محمولی دانست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Predicative Possession in Rashti Gilaki

نویسندگان [English]

  • Rouzbehan Yazdani Moghaddam 1
  • sahar bahrami khorshid 1
  • mohammad dabir moghaddam 2
  • Arsalan Golfam 1
1 Department of Linguistics, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Department of Linguistics, Faculty of Persian Literature and Foreign Languages, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Possession is a universal concept. It can be syntactically represented as one of the two major varieties: Attributive or Predicative. Attributive possession is encoded as a noun phrase containing the possessor and the possesee, while predicative possession is encoded as a sentence. In the present study, predicative possession construction in Rashti Gilaki was investigated with a cognitive approach. Both primary and secondary data were used in this study. A total of 420 sentences were gathered via native Gilaki speakers, all of which verified by other native speakers of the same variety, as well as the data already created in Rastorgueva et. al. (2012). The theoretical framework of the present study is Stassen (2009) in which four major categories are introduced for encoding predicative possession including Locational, With-possessive, Topic possessive and "Have" possessive. The existence of the Locational variety, as well as With-possessives and "Have" possessives were confirmed, while no evidence for the existence of Topic possessives could be found. "Have" possessives occurred more frequently than the other two varieties, making up the overall majority of the data. As a result, it can be considered the main strategy for encoding predicative possession in the Rasht variety of Gilaki.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Typology
  • Possession
  • Predicative Possession
  • Gilaki
  • Rasht
آل احمد، جلال. (1350). مدیر مدرسه. تهران: امیرکبیر.
جمالزاده، محمد علی. (1381). اصفهان نصف جهان (سر و ته یک کرباس). به کوشش علی دهباشی. تهران: سخن.
حجازی، محمد. (1344).  آرزو. تهران: ابن سینا.
طالبوف، عبدالرحیم. (1271). سفینه طالبی. استامبول: مطبعه اختر.
مصطفوی، پونه (1390). بررسی مالکیت محمولی در فارسی. پایان‌نامۀ دکتری زبان‌شناسی همگانی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
مصطفوی، پونه و مرضیه صناعتی. (1397). گزاره‌های ملکی در زبان شهمیرزادی: یک بررسی رده‌شناختی. زبان‌پژوهی 10 (27)، صص. 171-199.
نغزگوی کهن، مهرداد (1395). بیان مالکیت در تالشی. زبان فارسی و گویش‌های ایرانی. 1 (2)، صص. 117-136.
نغزگوی کهن، مهرداد و ساسان ملکی (1398). طرح‌واره‌های مالکیت در زبان فارسی. پژوهشهای زبان‌شناسی. بهار و تابستان 1398. 11 (1). 20. صص. 33-48.
هدایت، صادق. (1344). پروین دختر ساسان. تهران: امیرکبیر.
Aikhenvald, A. Y. (2013). Possession and ownership: a cross-linguistic perspective. In: A. Y. Aikhenvald and R. M. W. Dixon (eds.). Possession and ownership: a crosslinguistic typology: pp. 1-64. Oxford: Oxford University Press.
Evans, N. (1995). A Grammar of Kayardild. Berlin: Mouton De Gruyter.
Heine, B. (1997). Possession: Cognitive sources, forces, and grammaticalization. Cambridge: Cambridge University Press.
Langacker, R. W. (1995). Possession and possessive constructions. In: . R. Taylor & R. E. Macauley (eds.). Language and the cognitive construal of the world. J. pp. 51–79. Berlin: Mouton De Gruyter.
Nichols, J. (1988). On alienable and inalienable possession. In W. Shipley (ed.). Honor of Mary Haas: From the Haas Festival on Native American Linguistics. pp. 557–609. Berlin: Mouton De Gruyter.
Nichols, J. (1992). Linguistic diversity in space and time. Chicago: University of Chicago Press.
Nikiforidou, K. (1991). The meanings of the genitive: a case study in semantic structure and semantic change. Cognitive Linguistics. (2), pp. 149–205.
Rastorgueva, Vera S., Aza A. Kerimova, A. K. Mamedzade, Lev A. Pirejko, Džoy I. Edel'man & Ronald M. Lockwood. (2012) The Gilaki language. Uppsala: Uppsala University.
Seiler, H. (1977). Universals of language. Gesammelte Aufsätze. H. Seiler, Sprache und Sprachen. pp. 207–29. München: Wilhelm Fink.
Stassen, L. (2009). Predicative possession. New York: Oxford University Press.