بازتعریف اصطلاحات گویش‌شناختی شولایی در چهارچوب نظریة مجموعه‌های فازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان‌شناسی/ دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

چکیده

ابهام یکی از ویژگی‌های ذاتی زبان‌های طبیعی است. بسیاری از مفاهیم و متغیرهای زبان‌شناختی نیز مبین ارزش دقیقی نیستند و مبهم و غیرقطعی هستند. وانگهی، به‌کارگیری اصطلاحات نادقیقی چون لهجه، گویش و گونة ‌زبانی تصور محیطی قطعی از تقسیم‌بندی مناطق جغرافیایی به‌ دست می‌دهد. این اصطلاحات با ابهامی از نوع فازی همراه هستند، در حالی‌که تجربة زیسته ما را به سمت پیوستاری بدون مرزهای مشخص سوق می‌دهد. لذا در این نوشتار، برای رفع این ابهام داده‌های زبانی به عنوان شاهد تجربی در قالب مجموعه‌های فازی صورت‌بندی و آن‌گاه رابطة بین زبان‌گونه‌ها در الگوهای استدلال‌های تقریبی مقوله‌بندی شد. صورت‌بندی فازی در این پژوهش نشان‌داد که چگونه یک زبان‌گونه می‌تواند بر پایة عضویّت درجه‌بندی شود تا درجاتی -و نه کاملاً- عضو زیرمجموعة زبان‌گونه‌های یک و یا چند زبان باشد. به عبارت دیگر، ارزش هر گزاره یا درجة عضویّت یک زبان‌گونه همانا عددی گویا بین 0 و 1 است؛ در نتیجة این کمّی‌سازی، رابطة بین زبان‌گونه‌های مختلف دقیق‌تر و بدون سوگیری بازنمایی می‌شود و دیگر نیازی به توسل به معیارهای غیرزبان‌شناختی و نسبی چون وجهة اجتماعی، درک متقابل، و تقسیمات سیاسی و نیز پذیرش مرزبندی مطلق و جزمیت متضمن در اصطلاحات گویش‌شناسی سنّتی آن‌ها نیست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Redefining Dialectical Vague Terms via Fuzzy Set Theory

نویسنده [English]

  • Sayfollah Mollaye Pashaye
چکیده [English]

Vagueness is an intrinsic feature of natural languages. A noticeable number of linguistic terms and variables are not clear, accurate, and certain. Although employing uncertain terms such as accent, dialect, and language variety imply a clear-cut linguistic area, our experience leads us toward a fuzzy division of linguistic area without definite boundaries; these terms are vague. To make the ambiguity of these terms clear, therefore, current study applied fuzzy logic in clustering language varieties and illustrating their linguistic interrelationship. It shows that a variety can belong in one or multiple sets of language varieties simultaneously, to some specific but different values. Truth value or the degree of membership may be any real number between 0 and 1 which accurately represents the relation in the cluster. Therefore, there is no need to accept the integrity of clustering and vagueness implied in terms like language, dialect, and accent in their traditional definition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fuzzy Set Theory
  • Vagueness
  • Dialectology
  • Accent
  • Linguistic Variable

مراجع

بی‌جن‌خان، محمود و محمدعلی غفوریان. (1375). آموزش و بازشناسی خودکار طبقات واجی در گفتار پیوستة فارسی با استفاده از منطق فازی. مجموعه مقاله‌های کنفرانس بین‌المللی سیستم‌های هوشمند و شناختی: سمپوزیوم سیستم‌های فازی. تهران: پژوهشکده سیستم‌های هوشمند و IEE. صص. 55-45.
حق‌بین، فریده. (1382). مبانی توصیف زبان: منطق ارسطویی یا منطق فازی. مجموعه مقاله‌های پنجمین کنفرانس زبان‌شناسی. تهران: آرویج، صص. 222-263.
خادمی‌زارع، حسن و محمدباقر فخرزاد. (۱۳۸۱). شناسایی و تحلیل کاربرد منطق و سیستم‌های فازی در قرآن کریم.  اندیشه نوین دینی، ۸ (31)، صص. ۸۰-92.
خان‌جان، علی‌رضا، و زهرا میرزا. (1385) درآمدی به شعرشناسی نقش‌گرا، رویکردی زبان‌شناختی. پژوهش زبان و ادبیات فارسی، (7)، صص. 83-101.
صفوی، کوروش. (1378). معرفی اجمالی معنی‌شناسی منطقی. متن‌پژوهی ادبی، 4(10)، صص. 143-181.
ضیائی، آرش. (1389). قرآن و منطق فازی. دوفصلنامة تخصصی قرآن و علم. 4(6)، صص. 153-171.
غضنفری، مهدی و محمود رضایی. (1389). مقدمه‌ای بر نظریة مجموعه‌های فازی. تهران: مرکز انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.
گلشنی، علی‌رضا و محمدرضا قائدی (1392). روش فازی در پژوهش، پلی ما بین روش‌های کمّی و کیفی پژوهش. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 4(14)، صص. ۶۵-۴۵.
ملایی‌پاشایی، سیف‌اله. (1393). گویش‌سنجی رایانشیِ دامنۀ شمالی البرز مرکزی بر پایه الگوریتم لِوِنشتِین، تدوین یک اطلس زبان‌شناختی. رسالة دکتری. تهران: دانشگاه پیام‌نور.
موسوی، سیدقائم و رضا صادقیان. (1395). بررسی منطق فازی و کاربرد آن در مسایل پیچیده. پژوهش ملل، 2 (15)، صص.70-85.
وحیدیان کامیاد، على. (۱۳۷۷). روش‌شناسی کاربرد منطق فازی در بینش اسلامی. دانشگاه اسلامی، 2(5)، صص. 145-150.
همت‌نیا، شیرین‌زهرا، مهدی غضنفری و ماندانا نوربخش. (1397). مدل‌سازیِ فضای درکیِ واکه‌ای در چارچوب نظریة فازی، نمونة مورد بررسی: فارسی معیار. زبان و زبان‌شناسی، 14(28)، صص. 75-95.
Aram, M. R. (2018). Usage of Fuzzy Logic in Interpretation of Qura'nic Paradigms. Burhan Mubin, Journal of Comparative Qura’nic Studies, 1(1), pp.1-5.
Black, M. (1937). Vagueness: An Exercise in Logic Analysis. Philosophy of Science, 4 (4), pp. 427-455.
Bochvar, A.D. (1938). On a three-valued calculus and its application to analysis of paradoxes of classical extended functional calculus. History and Philosophy of Logic, (2), pp. 87–112.
Chambers, J. K. & P. Trudgill (2004). Dialectology. 2nd edition. Cambridge: Cambridge University Press.
Chomsky, N. (1965). Aspects of the theory of syntax. Cambridge, Massachusetts: MIT Press.
Jain, A. K. & R. C. Dubes. (1988). Algorithms for clustering data. New Yersey: Prentice Hall.
Kleene, S.C. (1938). On a notation for ordinal numbers. Journal of Symbolic Logic, 3 (4), pp.150–155.
Klir, G. & B. Yuan (1995) Fuzzy sets and fuzzy logic. New York:  Prentice-Hall.
Lakoff, G. (1973). Hedges: A study in meaning criteria and the logic of fuzzy concepts. Journal of Philosophical Logic, 2 (4), pp.458-508.
Lukasiewicz, Jan. (1951). Aristotle’s syllogistic from standpoint of modern formal logic. Oxford: Oxford university press.
Matthews, P. H. (1997). The concise Oxford dictionary of linguistics. Oxford: Oxford University Press.
Oosthuizen, D. & J. Hanekom. (2015). Fuzzy information transmission analysis for continuous speech features. The Journal of the Acoustical Society of America, 137(4), pp. 1983-1994.
Pal, S. K., A. K. Datta & D. Majumder. (1978). Adaptive learning algorithm in classification of fuzzy patterns: An application to vowels in CNC context. International Journal of Systems Science. 9 (8), pp. 887-897.
Raptis, S. & G. Carayannis. (1997). Fuzzy logic for rule-based formant speech synthesis. EuroSpeech97 Proceedings. vol.3, pp. 1599-1602.
Taleb, A. & A. Benyettou. (2010). Arabic vowels fuzzy neural network recognition. Journal of Applied Sciences, 10 (10), pp. 848-851.
Tripathy, H. K., B. K. Tripathy & K. Pradip. (2008). A knowledge based approach using fuzzy inference rules for vowel recognition. Journal of Convergence Information Technology. 3 (1), pp. 51-56.
Novak, V. (2001). Antonyms and linguistic quantifiers in fuzzy logic. Fuzzy Sets and Systems, 124 (3), pp. 335–351.
Wardhaugh, R. (2006). An introduction to sociolinguistics. 5th edition, Victoria: Blackwell Publishing.
Xi, F. (2013). A study on the vagueness in English language teaching from the pragmatic perspective. Theory and Practice in Language Studies, 3(9), pp. 1596-1602.
Zadeh, L. A. (1975). The concept of linguistics variable and its application to approximate reasoning. Information sciences, 8 (3), pp. 199-249.
Zadeh L. A. (1965). Fuzzy sets. Information and Control. 8 (3), pp. 338–353.
زبان‌شناسی و گویش‌های ایرانی
دوره 5، شماره 2
اسفند 1399
صفحه 315-336

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 شهریور 1399
  • تاریخ بازنگری: 25 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 06 اسفند 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار