دوگان‌سازی در زبان لاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مدرس مجتمع آموزش عالی لارستان

چکیده

دوگان‌سازی یکی از موضوعات مهم در مطالعات زبانی در زبان‌های مختلف است. دوگان‌سازی نوعی فرایند ساخت واژه است که تمام یا بخشی از پایه نسخه‌برداری می‌شود و برای نشان‌دادن مفاهیمی از جمله توزیع، جمع، تکرار، فعالیت، افزایش اندازه، شدت مضاعف، تداوم، تصغیر یا تضعیف به کار می‌رود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی انواع فرایند دوگان‌سازی در زبان لاری، ارائة طبقه‌بندی از انواع آن و تحلیل این فرایند بر اساس رویکرد واجی صورت گرفته است. زبان لاری، شاخه‌ای از زبان‌های ایرانی جنوب غربی است که در اطلس زبان‌های در خطرِ یونسکو به عنوان یکی از زبان‌‌های در خطر معرفی شده است. 114 داده‌ در این زبان به روش میدانی و بر اساس شم زبانی نویسنده به عنوان گویشور بومی گرد‌آوری شده‌اند و بر اساس روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهند که در این زبان دو نوع فرایند دوگان‌سازی کامل و ناقص وجود دارد که بر اساس رویکرد واجی قابل توجیه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reduplication in the Lari Language

نویسنده [English]

  • Leila Dianat
Larestan High Education Complex
چکیده [English]

Reduplication is the subject of many language studies in different languages. Reduplication is a word-formation process in which all or part of a word is repeated to indicate such concepts as distribution, plurality, repetition, customary activity, increase in size, added intensity, and continuance. This paper is aimed at classifying and analyzing types of reduplication in the Lari language based on a phonological approach. Lari is a subset of southwestern Iranian languages and UNESCO identified this language as one of the endangered languages in its Atlas of endangered languages. 114 corpus of this study has been collected from a native speaker of this language and the author’s intuition as a native speaker as well. By carrying out this study in a descriptive-analytic framework, the results of this study show that there are total and partial reduplications in Lari that can be justified based on a phonological approach.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Total Reduplication
  • Partial Reduplication
  • Lari Language
  • Phonological Approach
انوری، حسن. و احمدی‌ گیوی، حسن. (1370). دستور زبان فارسی، تهران: فاطمی.
ثامنی، شهناز. (1388). بررسیساختارومعنایصورتهایدوگان‌ساختهدرگویش‌هایسواحلجنوبیدریای خزر.  پایان‌نامة کارشناسی ارشد. همدان:  دانشگاه بوعلی سینا.
خنجی، لطفعلی. (1388). نگارش توصیفی بر زبان لارستانی و گویش خنجی. شیراز: انتشارات ایلاف.
دبیرمقدم، محمد. و ملکی، سیما. (1395). تحلیل صوری و معنایی فرآیند تکرار کامل در زبان فارسی. زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان، (14)، صص. 1-23.
ذاکری، مصطفی. (1381). اتباعومهملاتدرزبان فارسی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
راسخ‌مهند، محمد. (1388). بررسی معنایی تکرار در زبان فارسی. زبان‌شناسی، (23)، صص. 65-74.
راسخ‌مهند، محمد. و محمدی‌راد، مسعود. (1392). بررسی صوری و معنایی تکرار در گویش کردی سورانی. زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، (3)، صص. 133-146.
رحیمیان، جلال. (1389). ساخت زبان فارسی. شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
رضی‌نژاد، سیدمحمد. و الله‌یاری، فریده. (1395). بررسی فرآیند تکرار در زبان کردی در چارچوب نظریه بهینگی. پژوهش‌های زبانی، (2)، صص. 59-75.
زاهدی، محمدصدیق. (1386). مضاعف‌سازی در گویش اورامی. زبان‌شناسی، (1)، صص. 93-98.
سلامی، عبدالنبی. (1383). گنجینه گویش‌‌شناسی فارسی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
شقاقی، ویدا. (1367). فرایند دوگان‌سازی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
شقاقی، ویدا. (1379). فرایند تکرار در زبان فارسی. مجموعهمقالاتچهارمینکنفرانسزبان‌شناسینظریوکاربردی، ج. 1، صص.  519-533.
شقاقی، ویدا. (1386). مبانیصرف، تهران: سمت.
شیخ‌سنگ‌تجن، شهین. (1396). تکرار در گویش تالشی. زبان فارسی و گویش‌های ایرانی، 2 (2)، صص.115-138.
طباطبائی، علاءالدین. (1384). اتباع. دانشنامة زبان و ادب فارسی، صص. 203-205.
فیاضی، مریم‌سادات. (1392). تکرار در گویش گیلکی. پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی، (6)، صص. 135-159.
کاتامبا، فرانسیس. و استونهام، جان. (1388). واژشناسی. ترجمۀ جلال رحیمیان. شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
کریمی قهی، منصوره. (1397). اتباع در زبان و ادب فارسی. فصلنامه زبان و ادبیات فارسی. (85)، صص. 115-134.
کلباسی، ایران. (1371). ساختاشتقاقیواژهدرفارسیامروز. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مشیری، مهشید. (1379). فرهنگ اتباع. تهران: آگاهان ایده.
نوبهار، مهرانگیز. (1372). دستور کاربردی زبان فارسی. تهران: رهنما.
وثوقی، محمدباقر. (1380).  لارستان. تهران: انتشارات تحقیقات فرهنگی.
Broselow, E. and McCarthy, J. (1983). A Theory of Internal Reduplication. The Linguistic Review, (3), pp. 25-88.
Haspelmath, M. (2002). Understanding Morphology. London: Arnold.
Inkelas, S. & Zoll, C. (2005). Reduplication: Doubling in Morphology. Cambridge: Cambridge University Press.
Katamba, F. and Stonham, J. (2006). Morphology. Palgrave Macmillan Publisher.
Kauffman, C. (2015). Reduplication Reflects Uniqueness and Innovation in Language, Thought and Culture. York Collage of Pennsylvania.
Marantz, A. (1982). Re Reduplication. LI, (13), pp. 483-545.
McCarthy, J. (1979). Formal Problem in Semitics Phonology and Morphology. Doctoral dissertation. MIT (distributed by IULC; republished Garland: New York. 1982b)
McCarthy, J. (1981). A Prosodic Theory of Nonconcatenative Morphology. LI, (12), pp. 373-418.
Moravcsik, E. (1978). Reduplicative Constructions. Universals of Human Language, (3): Word Structure, ed. J. H. Greenberg, Stanford, pp. 297-334.
Sapir, E. (1921). Language. New York: Harcourt, Brace & world.
Spencer, A. (1991). Morphological Theory: an Introduction to Word Structure in Generative Grammar. Oxford: Blackwell.