بررسی فرایند کوتاه شدگی واکه ای در زبان فارسی و کردی (میانی) بر پایة رویکرد واج شناسی بهینگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 گروه زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی و مقایسة فرایند کوتاه­شدگی واکه­ای در زبان فارسی و کردی (میانی) بر پایة واج­شناسی بهینگی می­پردازد. از آن‌جایی که فرایندهای واجی در زبان‌های هم­رده تقریباً یکسان رخ می­دهند، با وجود واکه­های کشیده در زبان فارسی و کردی انتظار می­رود فرایند کوتاه­شدگی واکه­ای در این زبان‌ها رخ دهد. از این ­رو، هدف از انجام پژوهش حاضر مشخص­کردن نوع واکه‌ها و مرتبه­بندی محدودیت­های حاکم بر کوتاه­شدگی آن‌ها در برخی از بافت‌های زبان‌های فارسی و کردی است. نتایج تحلیل واجی داده­های پژوهش نشان می‌دهد که فرایند کوتاه­شدگی واکه در هر دو زبان فارسی و کردی در واکه­های افراشته و افتاده رخ می­دهد. در زبان فارسی سه واکة کشیدة /i، u، ɑ/ و در کردی دو واکة کشیدة /i، ɑ/ دچار کوتاه­شدگی می­شوند. در هر دو زبان تنها واکة کشیده و افتادة /ɑ/ با توجه به بافت آوایی، می­تواند به واکه­های کوتاه /e/ و /æ/ در زبان فارسی و واکه­های کوتاه /ə/ و /æ/ در زبان کردی کاهش یابد. در زبان فارسی تعداد و تنوع بافت­هایی که در آن‌ها واکه­های کشیده دچار کوتاه­شدگی می­شوند، بیش‌تر از زبان کردی است. تحلیل بهینگی نیز نشان داد که در کوتاه­شدگی واکه /ɑ/ در هر دو زبان محدودیت­های پایایی یکسان IDENT (back), IDENT (µ) و محدودیت­های نشانداری یکسان *Vmid C, *VhighC, *VbackC, *VlowC فعال هستند. همچنین، در کوتاه­شدگی واکة /i/، در زبان‌های فارسی و کردی تنها محدودیت پایایی IDENT (µ) و محدودیت­های نشانداری یکسان*Vmid C, *VhighC, *VbackC, *VlowC فعال هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An analysis of the Vowel Shortening Process in Persian and Central Kurdish base on Optimal Phonology Approach

نویسندگان [English]

  • omid Ghalkhani 1
  • Maryam Iraji 2
  • فائزه فرازنده پور 1
1 Department of Linguistics, Faculty of Language and Literature, Humanities, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran
2 Assistant Professor, Department of Linguistics, Faculty of Foreign Languages, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
چکیده [English]

The present study investigates and compares the process of vowel shortening in Persian and Central Kurdish languages based on optimization theory. Since almost the same phonological processes occur in co-type languages, despite the long vowels in Persian and Kurdish, it is expected that vowel shortening process will occur in these languages. In the present study, Phonological analysis of data showed that vowel shortening occurs in high and low vowels in both Persian and Kurdish. In Persian, three long vowels /i, u, ɑ/ and in Kurdish, two long vowels /i, ɑ/ undergo vowel shortening process. Depending on the phonetic context, in the both languages the vowel /ɑ/ can only be reduced to two short vowels /e/ and /æ/ in Persian and two short vowels /ə/ and /æ/ in Kurdish. In Persian, the number and variety of context in which long vowels are shortened is more than in Kurdish. Optimality analysis also showed that the type and order of final constraints and marking constraints on the shortening of long vowels /ɑ/ and /i/ are the same in different phonological contexts of Persian and Kurdish.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Vowel Shortening
  • Long vowel
  • Optimality
  • Persian
  • Kurdish

مراجع

احمدی، مهران، محمد صادق زاهدی، و وحید غلامی. (1398). کوتاه­شدگی واکه ای در کردی میانی. فصلنامه مطالعات زبان­ها و گویش­های غرب ایران. 7 (24). صص. 21-31.
دبیرمقدم، محمد. (1392). رده شناسی زبان­های ایرانی. چ. 3. تهران: سمت.
عزیزیان، یونس و عالیه کردزعفرانلو کامبوزیا. (1397). کوتاه­شدگی واکه­ای در زبان فارسی. زبان‌شناخت. 9 (1). صص. 77-105.
کردزعفرانلو کامبوزیا، عالیه (1398). واج شناسی: رویکردهای قاعده بنیاد. چ. 8. تهران: سمت.
Campos-Astorkiza, R. (2005). Typological analysis of compensatory consonant lengthening. Phonology and phonetics in Iberia.
Crystal, D. (1985). A dictionary of linguistics and phonetics. 2nd ed. New York: Basil Blackwell.
Crystal, D. (2003). A dictionary of linguistics and phonetics. 5th ed. Blackwell Publishing Ltd.
Kord-zaferanlu. A,. A. Ghorbanpour, and N. Mahdipour. (2017). Vowel shortening in Persian: A phonological analysis. Poznań Studies in Contemporary Linguistics 53 (3), pp. 373–397.
Malmkjær, K. (2002). The linguistics encyclopedia. 2th ed. London and New York: Routledge.
McCarthy, J. (2002). A thematic guide to optimality theory. Cambridge: Cambridge University Press.
Nakai, S. (2013). An explanation for phonological word-final vowel shortening: Evidence from Tokyo Japanese. Laboratory Phonology, 4 (2). pp: 513 – 553.
Sessarego, S. (2012). Unstressed vowel reduction in Cochabamba, Revista Internacional de Lingüística Iberoamericana, 10 (2), pp. 213-227.
Urbanczyk, S. (1999). Double Reduplications in Parallel. In: H. van der Hulst, R. Kager, and Wim Zonneveld (eds.), The prosody- morphology interface. pp. 390- 428.
Yu, A. C. L. (2011). Contrast reduction. In: J. Goldsmith, J. Riggle & A. C. L. Yu (eds.), The handbook of phonological theory, 2nd ed., pp. 291- 318. Oxford: Blackwell.
Zsiga, E. C. (2013). The  sounds of language: an introduction to phonetics and phonology. Oxford :Blackwell.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 مرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 31 شهریور 1400
  • تاریخ پذیرش: 05 مهر 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار