برجستگی هجایی در گونه فارسی اصفهانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه زبانشناسی/ دانشکده زبان های خارجی/ دانشگاه اصفهان/ اصفهان/ ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی یکی از عناصر زبرزنجیری به نام برجستگی هجایی در گونة اصفهانی است. به‌ منظور دستیابی به این هدف، تأثیر متغیرهای بسامد پایه، شدت و دیرش در ایجاد برجستگی هجایی بررسی‌ می‌شود. جهت انجام این پژوهش، 18 واژة زبان فارسی معیار به‌ گونه‌ای انتخاب‌ شدند که هر شش واکة ساده (سه واکة کوتاه و سه واکة کشیده) در مجاورت همخوان مشابه در هر سه جایگاه آغازی، میانی و پایانی واژه­ها قرار داشته باشند. سپس یازده گویشور بومی اصفهانی که در ردة سنی 40 تا 50 سال قرار داشتند، این واژه­ها را یک ‌بار به ‌تنهایی و بار دیگر در قالب جملة حامل تلفظ کردند. صدای گویشوران توسط دستگاه ضبط‌ صوت SONY مدل X ضبط و سپس در نرم­افزار پرات تقطیع صوت­شناختی شد. در مرحلة بعد مقادیر هر متغیر استخراج و در نرم­افزار SPSS تجزیه ‌و تحلیل آماری شد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که در گونة اصفهانی بسامد پایه در کلمات دو و سه ‌هجایی در هجای اول، دیرش در هجای آخر و شدت در هجای ماقبل آخر بیش‌تر است. مقایسة بین دو سطح کلمه و جمله نشان می‌دهد که در متغیرهای بسامد پایه و شدت، اختلاف معنی‌داری وجود ندارد اما متغیر دیرش در سطح کلمه بیش‌تر از سطح جمله است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Syllabic Prominence in Isfahani Persian Accent

نویسندگان [English]

  • azam najafpoor
  • batool alinezhad
linguistics. faculty of foreign language. university of Isfahan. Isfahan .Iran.
چکیده [English]

The aim of the present study was to examine one of the suprasegmental features called syllabic prominence in Isfahani accent. In order to achieve this goal, the effect of variables of base frequency, intensity and duration in creation of syllabic prominence has been investigated. In order to do this study, eighteen standard Persian words were selected in a way that all six simple vowels (three short vowels and three long vowels) were in the same consonant proximity in all three initial, middle and final positions of the words. Then these words have been pronounced twice; alone and again in the form of a carrier sentence by eleven native speakers of Isfahani who were in the age group of 40 to 50 years. The speakers' voices were recorded by a SONY Model X recorder and then audiologically fragmented in Pratt software, the values ​​of each variable were extracted and statistically analyzed in SPSS software. The findings of this study showed that in the Isfahani accent, the place of base frequency in the words of two and three syllables was first syllable, the place of duration was last syllable, and the place of intensity was before the last syllable. Comparison between two levels of word and sentence showed that there was no significant difference in the variables of basic frequency and intensity, but the variable of duration was more at the level of word than the level of sentence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Syllabic Prominence
  • Frequency
  • Duration
  • Intensity
  • Isfahani Accent
جمشیدی، محمد. (1390). گام در زبان فارسی. رسالة کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
حق‌شناس، علی‌محمد. (1356) آواشناسی. تهران: آگاه.
صادقی، وحید و زهرا سبزعلی. (1396). تعامل عوامل نوایی در برجسته­سازی هجاها در زبان فارسی. مجله زبان فارسی و گویش­های ایرانی. (4)، صص 35-55.
فتاحی، پدیده. (1392). مقایسه تکیه در گونه­های اصفهانی و یزدی: پژوهشی صوت­شناختی. رسالة کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
فؤادی، حسین. (1313). آهنگ زبان فارسی.  مجله مهر. (12)، صص 964-968.
لازار، ژیلبرد. (1384) دستور زبان فارسی معاصر. ترجمه­ی مهستی بحرینی. تهران: هرمس.
مدرسی قوامی، گلناز. (1390) آواشناسی: بررسی علمی گفتار. تهران: سمت.
موسوی، ندا. (1386). بررسی هم‌‌بسته­های صوت‌‌شناختی تکیه در زبان فارسی. مجموعه مقاله­های هفتمین کنفرانس زبان­شناسی. صص 455-465.
ناتل خانلری، پرویز. (1367) وزن شعر فارسی. تهران: توس.
Ashby, M. & Y. Maidment. (2005). Introduction phonetics science. Cambridge: Cambridge University Press.
Ball, M. & J. Rahilly, (2014). Phonetics: The science of speech. London: Routledge.
Beckman, M. E. (1986). Intonational structure in Japanese and English. phonology yearbook, 3, pp. 255-309.
Bolinger, D. (1958). A theory of pitch accent in English. Word, (14), pp. 109-149.
Fox, A. (2000). Prosodic feature & prosodic structure, the phonology of suprasegmentals. Oxford: Oxford University Press.
Gauthiot, R. (1916). de l’accent d’intensite iranien. MSL t xx.
Ladd, D. R. (2008). Intonational phonology. Cambridge: Cambridge University Press.
Laver, J. (1994). Principles of phonetics. Cambridge: Cambridge University Press.
Lehisite, I. (1996). Suprasegmental features of speech, in principles of experimental phonetics. Edited by N. J. Lass,­ pp. 226-244, USA: Mosby.
Liberman, p. (1988). Speech physiology, speech perception, and acoustic phonetics.Cambridge: Cambridge University Press.
Zakharov, L. & O. Kazakevich. (2006). An instrumental research into the word stress (on material of Russian and Selkup), XVIII of the Russian accoustical society, pp. 544-546.