ساخت ملکی در کردی گورانی: رویکردی رده‌شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

ساخت ملکی یکی از ساخت‌هایی است که در پژوهش‌های رده‌شناسی توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده و ویژگی‌های گوناگون آن در میان زبان‌های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. نگارندگان در این پژوهش بر آن هستند تا به واکاوی ساخت ملکی در کردی گورانی از دیدگاه رده‌شناسی پرداخته و آن را از نظر آرایش سازه، شیوه پیونددهی میان مالک و مملوک، میزان آمیختگی میان این دو و نیز تمایز مالکیت انتقال‌پذیر از انتقال­‌ناپذیر بررسی کنند. یافته­‌های پژوهش گویای آن است که کردی گورانی از نظر رده­شناختی در زمره زبان­‌هایی است که برای ملکی‌­سازی در سطح گروه از دو راهبرد ساده بهره می‌­گیرد: الف) راهبرد هم­‌کناری با آرایش NG و عناصر مستقل از هم؛ ب) راهبرد وندافزایی با آرایش NG و عناصر پیوندی. در سطح جمله نیز ساخت‌­های «داشتن» و «متعلق‌بودن» را به­‌کار می­‌گیرد که میان این دو از لحاظ آرایش سازه، معرفگی یا نکرگی مالک و مملوک، و همچنین انتقال­‌پذیری و انتقال‌ناپذیری مالکیت تفاوت­‌هایی دیده می­‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Possessive Construction in Gurani Kurdish: A Typological Approach

نویسندگان [English]

  • Parsa Bamshadi
  • Shadi Ansarian
Ph.D. Student of General Linguistics, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Possessive construction is one of the interesting constructions which has attracted the attention of researchers in the field of linguistic typology and its various properties in various languages have been studied. The main purpose of this research is to analyze the possessive construction in Kurdish (Gurani dialect) from a typological point of view. We aim to find the linguistic type of Gurani Kurdish on the basis of the order of elements in possessive construction (i.e. possessor and possessum), the linking strategy and the degree of their fusion, and the distinction between alienable and inalienable possession. The findings of the study suggest that Gurani dialect uses two simple strategies for possessive construction on the phrase level: 1) juxtaposition strategy with NG order and independent elements; 2) Affixation strategy with NG order and linked elements. On the sentence level, it uses 'have'- construction and 'belong'-construction with differences between them in terms of the element order, definiteness vs. indefiniteness of possessor and possessum, and alienability vs. inalienability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • possessive construction
  • alienable possession
  • inalienable possession
  • Gurani Kurdish
  • typology
شریفی، شهلا (1388) «بررسی ساخت ملکی در زبان فارسی امروز از دیدگاه رده‌شناسی»، پژوهش­‌های زبان­شناسی، شمارۀ 1، صص 62-47.
ماهوتیان، شهرزاد (1390) دستور زبان فارسی از دیدگاه رده­شناسی، ترجمه مهدی سمائی، چاپ ششم، تهران: مرکز.
مشکوه­‌الدینی، مهدی (1390) دستور زبان فارسی واژگان و پیوندهای ساختی، تهران: سمت.
وحیدیان کامیار، تقی و غلام‌رضا عمرانی (1390) دستور زبان فارسی (1)، تهران: سمت.
Bussmann, Hadumod (2006) Routledge Dictionary of Language and Linguistics (translated and edited by G. Trauth & K. Kazzazi), London & New York: Routledge.
Chappell, Hilary & William B. McGregor (1996) “Prolegomena to a Theory of Inalienability”, In Chappell&  McGregor (eds.) The Grammar of Inalienability: A Typological Perspective on Body part Terms and the Part-Whole Relation (pp. 3-30), Berlin & New York: Mouton de Gruyter.
Croft, William (2003) Typology and Universals, Cambridge: Cambridge University Press.
Heine, Bernd (1997) Possession: Cognitive Sources, Forces and Grammaticalization, Cambridge: Cambridge University Press.
Richards, Jack C. & Richard W. Schmidt (2010) Longman Dictionary of Language Teaching and Applied Linguistics, London: Pearson Education.
Shopen, Timothy (2007) Language Typology and Syntactic Description (Volume I: Clause Structure), Cambridge: Cambridge University Press.
Song, Jae Jung (2001) Linguist Typology: Morphology and Syntax, London: Pearson Education.
Stassen, Leon (2009) Predicative Possession, Oxford: Oxford University Press.