بررسی مولکول‌های معنایی نام جانوران بوشهر و شهرکرد: رویکردی معنایی ـ شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه الزهرا

چکیده

مقالة حاضر به بررسی و مقایسة مولکول‌های معنایی نام 35 جانور در بوشهر و 35 جانور در شهرکرد بر اساس رویکرد معنایی-‌شناختی هسییه (2006) می‌پردازد. داده‌های ‌پژوهش از پاسخ 100 گویشور بوشهری و 100 گویشور شهرکردی و بررسی منابع نوشتاری هم‌چون کتاب‌های ضرب‌المثل، شعر، داستان و مانند آن به دست آمد. در این پژوهش ابتدا نام‌های پرکاربرد در گفتار روزمره از میان نام جانوران بومی استخراج شد، سپس پرسش‌هایی در قالب پرسشنامه از گویشوران اصیل و بومی هر منطقه دربارة جانوران پرسیده شد. از طریق تحلیل داده‌های ‌پرسشنامه برای هر جانور یک یا چند مولکول معنایی به دست آمد. سپس برای هر مولکول معنایی به تفکیک نام جانور و منطقه، استعاره‌های ‌زیربنایی متناسب شناسایی شد. رفتار و عادت، ظاهر، هوش، غذا و عادت غذاخوردن، کاربرد، ویژگی‌های برجسته، معنای متداعی و معنای قراردادی از جمله استعاره‌های ‌زیربنایی برای طبقه‌بندی مولکول‌های معنایی جانوران می‌باشند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که استعارة زیربنایی «رفتار و عادت» در دو منطقه بیش‌ترین کاربرد را در توصیف مولکول‌های معنایی جانوران دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Exploring the Semantic Molecules of Animal Names from Bushehr and Shahrekord: A Cognitive-Semantic Approach

نویسندگان [English]

  • Mahnaz Talebi Dastenaee
  • Fariba Ghatreh
Alzahra University
چکیده [English]

The present paper examines the semantic molecules of 35 animal names in Bushehr and 35 animal names in Shahrekord based on Hsieh's semantic-cognitive approach (2006). The research data was obtained from the responses of 100 Bushehri speakers and 100 Shehrekordi speakers and the study of written sources such as proverb books, poetry, stories and the like. In this research, frequently used animal names in the everyday speech of the two areas were extracted, then questions were asked in the form of a questionnaire from the native speakers of each region about the animals. By analyzing the data of the questionnaire, one or more semantic molecules were obtained for each animal. Then, for each semantic molecule, the corresponding basic metaphors were identified. Behavior and habit, appearance, intelligence, food and eating habits, usage, outstanding features, connotative meaning and contractual meaning are among the metaphors for classification of the semantic molecules of the animals. The results of the research show that the metaphor of habit and behavioral metaphor in the two regions has the highest frequency for describing the semantic molecules of the animals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Animals
  • Basic Metaphors
  • Natural Semantic Metalanguage
  • Cognitive Semantics
  • Semantic Molecules
معظمی، محسن. (2010). بررسی تطبیقی کاربرد معانی مجازی نام سگ در اصطلاحات، تعبیرات و ضرب‌المثل‌های زبان‌های فارسی و روسی. همایش نقش زبان و فرهنگ در چشم‌انداز توسعه روابط ایران و روسیه. دانشگاه گیلان.
نخاولی، فاخته. (1390). بررسی کاربرد مجازی نام حیوانات در ضرب‌المثل‌های فارسی و تحلیل برخی ویژگی‌های نحوی آنها با رویکرد شناختی. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
هاشم‌زی، میترا. (1393). بررسی شناختی ضرب‌المثل‌های مربوط به حیوانات در زبان‌های فارسی و انگلیسی. پایان‌نامة کارشناسی ارشد: دانشگاه سیستان و بلوچستان.