تکواژهای دستوری اسم در کردی سورانی: یک بررسی صرفی- واجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی دانشگاه تهران

2 عضو هیات‌علمی گروه زبان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

مقاله پیش رو در چارچوب واج­‌شناسی زایشی به فرایندهای صرفی- واجی تکواژهای دستوری اسم در کردی سورانی می­‌پردازد. در این تحقیق دو هدف اصلی دنبال می‌شو؛ یکی معرفی تکواژگونه‌­های تکواژ‌های دستوری اسم در کردی سورانی و دیگری دست‌یافتن به فرایندهای اشتقاق این صورت­‌های متناوب از صورت زیرساختی است. بدین‌منظور پیکره­ای ده‌‌‌‌ساعته از گویشوران شهر مریوان جمع‌آوری شد. این پیکره آوانویسی و طبقه‌­بندی و در نهایت تحلیل شد. نتیجه این تحلیل­‌ها نشان داد که در زبان کردی سورانی افزودن تکواژهای دستوری به اسم، فرایندهای درج، حذف و تبدیل واکه به غلت در مرز این تکواژها و پایه اسمی بسیار فعال است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Grammatical Morphemes of Noun in Sorani Kurdish: A Morphophonological Study

نویسندگان [English]

  • Azad Mohammadi 1
  • Golnaz Modarresighavami 2
1 Ph.D. Student of General Linugistics, Tehran University
2 Associate Professor in General Linguistics, Allame Tabataba'i Universtity
چکیده [English]

The present study investigates the morphophonological processes of grammatical morphemes of noun in Sorani Kurdish based on generative phonology. In this research, two main goals are pursued: introducing the grammatical morphemes of noun in Sorani Kurdish, and finding the derivational processes of these alternative representations from the underlying forms. For this purpose, a ten-hour corpus of native speakers of Mariwan city was gathered, transcribed, categorized, and eventually analyzed. The results of these analyzes revealed that in Sorani Kurdish language, by adding grammatical morphemes to nouns, the processes of inserting, deleting and changing vowels into glide in morpheme boundary and the noun base were the most productive processes in this language.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Insertion
  • Deletion
  • Changing to Glide
  • Grammatical Morphemes
  • Noun
رخزادی، علی (1390) آواشناسی و دستور زبان کردی، سنندج: انتشارات کردستان.
شقاقی، ویدا (1389) مبانی صرف، تهران: سمت.
فتاحی، مهدی (1390) فرایندهای صرفی- واجی در کردی کلهری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی دانشگاه علامه طباطبایی.
فتاحی، مهدی (1394) واج­شناسی فعل در کردی: تحلیلی در نظریه بهینگی، رساله دکتری زبان­شناسی همگانی دانشگاه تهران.
کلباسی، ایران (1362) گویش کردی مهاباد، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مدرسی قوامی، گلناز (1390) آواشناسی: بررسی علمی گفتار، تهران: سمت.
 
منابع کردی
عه­بدوڵڵا خۆشناو، نه­ریمان (2013) ده­نگسازی، هه­ولێر: ئاوێر.
موشیر­دزه­یی، عه­بدولواحید (2013) وشه­سازی زمانی کوردی، هه­ولێر: ئاوێر.
موشیر­دزه­یی، عه­بدولواحید.، دانا ته­حسین محه­مه­د، و ده­رون عه­بدولڕه­حمان ساڵح (2013) فۆنه­تیک و فۆنۆلۆجی، هه­ولێر: ئاوێر.
 
Gussenhoven, Carlos & Jacobs Haike (2011) Understanding Phonology, London: Hodder Education.
Kenstowicz, Michael (1994) Phonology in Generative Grammar, Oxford: Blackwell.
MacKenzie, D. N. (1961) Kurdish Dialect Studies I, Oxford: Oxford University Press.
McCarus, Ernest. N. (1958) A Kurdish Grammar: Descriptive Analysis of the Kurdishof Sulaimaniya, New York: American Council of Learned Societies.
Odden, David (2005) Introducing Phonology, Cambridge: Cambridge University Press.